Trong kỷ nguyên số, hợp đồng điện tử ngày càng trở nên phổ biến, mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp và cá nhân kinh doanh. Tuy nhiên, đi kèm với lợi ích là nguy cơ phát sinh tranh chấp. Vậy, giải quyết tranh chấp hợp đồng điện tử bằng những phương thức nào thì nhanh chóng, hiệu quả và đúng pháp luật? Những thông tin được chia sẻ dưới đây sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn.

Phương thức giải quyết tranh chấp hợp đồng điện tử.

1. Dấu hiệu nhận diện tranh chấp hợp đồng điện tử

Tranh chấp hợp đồng điện tử có thể phát sinh từ nhiều nguyên nhân khác nhau, tương tự như tranh chấp hợp đồng truyền thống, nhưng mang những đặc thù riêng do tính chất phi vật lý và dựa trên nền tảng công nghệ.

Dấu hiệu nhận diện tranh chấp hợp đồng điện tử:

• Không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ: Giao hàng không đúng số lượng, chất lượng, thời gian; thanh toán chậm trễ hoặc không thanh toán.
• Giải thích điều khoản hợp đồng khác nhau: Sự mơ hồ hoặc không rõ ràng trong ngôn ngữ của hợp đồng điện tử có thể dẫn đến những hiểu lầm và tranh cãi.
• Chữ ký điện tử không đảm bảo an toàn: Nghi ngờ về chữ ký điện tử sử dụng trong hợp đồng không phải chữ ký an toàn theo quy định của luật giao dịch điện tử. , 
• Nội dung hợp đồng có sự thay đổi: Nội dung hợp đồng bị sửa đổi sau khi ký kết.
• Thông tin hợp đồng không được bảo mật: Các thông tin của hợp đồng không được bảo mật. 

2. Các phương thức giải quyết tranh chấp hợp đồng điện tử phổ biến

Tranh chấp hợp đồng điện tử là một trong những sự cố không mong muốn. Tuy nhiên lại không thể tránh khỏi. Khi xảy ra tranh chấp hợp đồng điện tử các bên có thể lựa chọn một hoặc kết hợp các phương thức giải quyết phù hợp.

2.1. Giải quyết tranh chấp hợp đồng điện tử bằng thương lượng, hòa giải

Đây là phương thức giải quyết tranh chấp hòa bình và tự nguyện, được ưu tiên hàng đầu. Các bên trực tiếp trao đổi, đàm phán để tìm ra giải pháp chung, có thể thông qua hình thức gặp mặt trực tiếp, điện thoại, email hoặc các nền tảng trực tuyến.

• Ưu điểm: Tiết kiệm thời gian, chi phí, duy trì mối quan hệ hợp tác.
• Nhược điểm: Đòi hỏi sự thiện chí và hợp tác từ cả hai phía.

Giải quyết tranh chấp hợp đồng điện tử bằng thương lượng hòa giải.

2.2. Hòa giải thông qua trung gian hòa giải

Trong trường hợp thương lượng trực tiếp không thành công, các bên có thể tìm đến một trung gian hòa giải độc lập và khách quan để hỗ trợ quá trình hòa giải. Trung gian hòa giải sẽ giúp các bên phân tích vấn đề, tìm kiếm điểm chung và đưa ra các đề xuất giải pháp.

• Ưu điểm: Có sự hỗ trợ của bên thứ ba, tăng khả năng đạt được thỏa thuận.
• Nhược điểm: Vẫn dựa trên sự tự nguyện của các bên.

2.3. Giải quyết tranh chấp hợp đồng điện tử thông qua trọng tài thương mại

Trọng tài thương mại là một phương thức giải quyết tranh chấp ngoài tòa án, được thực hiện bởi một hoặc một hội đồng trọng tài viên do các bên thỏa thuận lựa chọn. Phán quyết của trọng tài có giá trị pháp lý và có thể được thi hành.

Ưu điểm: Thủ tục nhanh gọn, linh hoạt, bảo mật thông tin, trọng tài viên thường có chuyên môn cao trong lĩnh vực liên quan.

Nhược điểm: Chi phí có thể cao hơn so với hòa giải, các bên mất quyền kháng cáo phán quyết.

2.4. Giải quyết tranh chấp hợp đồng điện tử bằng cách đưa ra Tòa án

Đây là phương thức giải quyết tranh chấp cuối cùng khi các phương thức khác không thành công. Tòa án sẽ thụ lý vụ việc, tiến hành xét xử theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự và đưa ra bản án có hiệu lực pháp lý bắt buộc các bên phải thi hành.

• Ưu điểm: Đảm bảo tính cưỡng chế thi hành phán quyết.
• Nhược điểm: Thủ tục phức tạp, tốn thời gian, chi phí, có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa các bên.

Giải quyết tranh chấp hợp đồng điện tử thông qua tòa án.

3. Lưu ý quan trọng khi giải quyết tranh chấp hợp đồng

Khi có tranh chấp xảy ra, các bên tranh chấp hợp đồng điện tử sẽ không tránh khỏi những tổn thất về tài chính, mối quan hệ hay uy tín. Dưới đây là những lưu ý quan trọng khi giải quyết tranh chấp để tổn thất ở mức thấp nhất:

• Thu thập và bảo quản chứng cứ: Các email, tin nhắn, bản ghi giao dịch điện tử, ảnh chụp màn hình, video, nhật ký hệ thống đều có thể là bằng chứng quan trọng để chứng minh các thỏa thuận được xác lập.
• Xác định rõ các điều khoản của HĐĐT: Đọc kỹ và hiểu rõ các điều khoản đã thỏa thuận trong HĐĐT, đặc biệt là các điều khoản về nghĩa vụ, trách nhiệm và giải quyết tranh chấp.
• Tuân thủ quy trình và thời hiệu: Nắm rõ các quy trình và thời hiệu liên quan đến từng phương thức giải quyết tranh chấp để đảm bảo quyền lợi của mình không bị ảnh hưởng.
• Tham khảo ý kiến luật sư: Khi xảy ra tranh chấp phức tạp, việc tìm kiếm sự tư vấn của luật sư có kinh nghiệm trong lĩnh vực HĐĐT là vô cùng cần thiết để được hướng dẫn và bảo vệ quyền lợi một cách tốt nhất.
• Lựa chọn phương thức phù hợp: Cân nhắc kỹ lưỡng ưu và nhược điểm của từng phương thức để lựa chọn giải pháp phù hợp với tình huống cụ thể và mục tiêu của bạn.

Lưu ý khi giải quyết tranh chấp hợp đồng.

Để giảm thiểu nguy cơ phát sinh tranh chấp HĐĐT, các bên lưu ý:

• Soạn thảo HĐĐT rõ ràng, chi tiết: Sử dụng ngôn ngữ dễ hiểu, tránh mơ hồ, quy định cụ thể về quyền và nghĩa vụ của các bên, chất lượng sản phẩm/dịch vụ, thời gian giao nhận, phương thức thanh toán, trách nhiệm khi vi phạm.
• Xác minh thông tin đối tác: Tìm hiểu kỹ về uy tín, năng lực của đối tác trước khi ký kết HĐĐT.
• Sử dụng các nền tảng giao dịch uy tín: Lựa chọn các sàn thương mại điện tử, cổng thanh toán có cơ chế bảo vệ người mua và người bán.
• Lưu trữ HĐĐT và các tài liệu liên quan cẩn thận: Đảm bảo tính toàn vẹn và khả năng truy cập của các tài liệu này khi cần thiết.
• Thỏa thuận rõ ràng về phương thức giải quyết tranh chấp ngay trong HĐĐT.

Tranh chấp hợp đồng là một phần không thể tránh khỏi trong quá trình hoạt động kinh doanh. Việc nắm rõ và vận dụng khéo léo các phương thức giải quyết tranh chấp hợp đồng điện tử là vô cùng quan trọng giúp chủ thể hợp đồng bảo vệ quyền lợi của mình một cách tốt nhất. Trong trường hợp xảy ra tranh chấp luôn ưu tiên phương án giải quyết bằng cách thương lượng hòa giải. Với phương pháp giải quyết này sẽ giúp các bên giữ mối quan hệ tốt đẹp là tiền đề cho hoạt động kinh doanh trực tuyến bền vững và thành công. Tham khảo HDDT để có thêm nhiều thông tin bổ ích hơn nữa.